Hoewel woningbouwvereniging ‘Sint Lucia’ meer dan 40 jaar bestaat, heeft zij in de Zeelster samenleving nooit een prominente plaats ingenomen. Dit boek wil woningbouwvereniging ‘Sint Lucia’ alsnog meer bekendheid geven. Het is een verslag van de geschiedenis en van de problemen die het bestuur van de woningbouwvereniging het hoofd moet bieden. De basis van het boek is het notulenboek van ‘Sint Lucia’, waarin de heer A.J. Wilbers van 1920 tot 1957 verslag doet van de bestuurs- en ledenvergaderingen.
Woningbouwperikelen na de Eerste Wereldoorlog
In de jaren na de Eerste Wereldoorlog zijn in Nederland vele woningbouw verenigingen opgericht. Dit om de grote woningnood die heerste na de Eerste Wereldoorlog op te lossen. Oorzaak van de grote woningnood is de Eerste Wereldoorlog. Door deze oorlog ligt de woningbouw geheel stil door gebrek aan bouw-materiaal en financieringskapitaal. Om de bouw weer op gang te brengen en het woningtekort op te heffen treft de overheid een aantal maatregelen. Zo stelt zij kapitaal beschikbaar in vorm van grond- en bouwvoorschotten en zij geeft financiële bijdragen aan woningcorporaties ter dekking van de exploitatietekorten. Zodoende wil de regering de vorming van woningcorporaties in de sociale sector bevorderen.
Om in aanmerking te komen voor deze subsidies moeten de woningcorporaties voldoen aan nauwkeurig omschreven voorwaarden. Een daarvan is dat de instelling uitsluitend werkzaam is in het belang van de volkshuisvestiging. Voldoet de corporatie hieraan dan volgt registratie als ‘toegelaten instelling’ en komt zij in aanmerking voor zeer gunstige financiële Rijksregelingen. De maatregelingen hebben effect want alleen al in De Kempen worden in de jaren 1919-1923 een twaalftal woningcorporaties opgericht. Eén daarvan is woningbouwvereniging ‘Sint Lucia’ uit Zeelst.
Hoewel de vereniging meer dan 40 jaar bestaat, heeft zij in de Zeelster samenleving nooit een prominente plaats ingenomen. Dit boek wil woningbouwvereniging ‘Sint Lucia’ alsnog meer bekendheid geven. Het is een verslag van de geschiedenis en van de problemen die het bestuur van de woningbouwvereniging het hoofd moet bieden. De basis van het boek is het notulenboek van ‘Sint Lucia’, waarin de heer A.J. Wilbers van 1920 tot 1957 verslag doet van de bestuurs- en ledenvergaderingen.
Woningnood
De meeste bewoners van de Broekweg en de Heuvelstraat zullen zich nauwelijks realiseren dat een aantal huizen in hun straat een bijzondere ontstaansgeschiedenis kennen. De eenvoudige, doch karakteristieke woningen zijn namelijk tot stand gekomen door toedoen van R.K. Woningbouwvereniging Sint Lucia. Deze kleine woningbouwvereniging probeerde in de jaren net na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) als een van de eerste in de toen net nieuw gevormde gemeente Veldhoven de plaatselijke woningnood enigszins te verlichten. Bouwmaterialen waren in die tijd als gevolg van de oorlog erg schaars en dus duur. Dientengevolge liet het particuliere initiatief het afweten in de bouw met alle nadelige gevolgen vandien. Met een gunstige kredietregeling probeerde de regering die impasse te doorbreken. Met succes. In het hele land schoten de woningbouwverenigingen als paddenstoelen uit de grond. De sociale woningbouw floreerde.
R.K. Woningbouwvereniging Sint Lucia
Zo ook in Zeelst en Veldhoven. Door toedoen van de in 1920 opgerichte R.K. Woningbouwvereniging Sint Lucia kwamen begin jaren ’20 in Zeelst twaalf woningen tot stand: vier in de Broekweg en acht op de Heuvelstraat. Ondanks het feit dat dit slechts een druppel op de gloeiende plaat was en men in Zeelst nog veel woningen tekort kwam bleef het daarbij. Als gevolg van de gedaalde bouwkosten adviseerde de toenmalige Commissaris van de Koningin in 1924 tijdens zijn bezoek aan Veldhoven het bouwen van nieuwe woningen voortaan weer over te laten aan het particulier initiatief.
Notulenboek
Ondertussen is het alweer heel wat jaren geleden dat R.K. Woningbouwvereniging Sint Lucia in 1965 na een kwijnend naoorlogs bestaan definitief ophield te bestaan. Haar woningen staan er echter nog steeds als stille getuigen van dit bijzondere hoofdstuk uit de Zeelster geschiedenis. Wat verder van Sint Lucia bewaard bleef is het notulenboek. Daarin legde de secretaris jaar in jaar uit nauwgezet de vergaderingen van de vereniging vast, inclusief het roemloze einde.
Familie van Beek
Dit notulenboek, archiefonderzoek en gesprekken met bewoners -er is zelfs één familie die vanaf de oplevering van de woningen, in 1921, tot op de dag van vandaag in een woning van Sint Lucia woont- vormt de basis voor het boek. Daarin beschrijft Leo Loijen hoe de inwoners van Zeelst inspeelden op de door de overheid rond 1920 geboden mogelijkheden de woningnood te lenigen. Oude en meer recente foto’s en ander illustratiemateriaal maken er een boeiend geheel van. Het biedt weliswaar geen spectaculair verhaal, maar wel een innemend inkijkje in de alledaagse bouw- en woonperikelen in een Brabants dorp, gelegen onder de rook van Eindhoven, met name de eerste helft van de vorige eeuw. De uitgave kwam tot stand dankzij de inzet en medewerking van velen.
63 pagina’s, deels in kleur, uitgave april 2013
Prijs € 7,50
