Bij de kerk van Zeelst staat een Heilig Hartbeeld op een sokkel. Dat is niet zo bijzonder als je rondkijkt in andere steden en dorpen in Brabant en daar buiten. In een kleiner formaat trof je deze beelden ook aan bij de mensen thuis. Deze beelden zijn allemaal in dezelfde tijd gemaakt.
Wat was de oorzaak van dit plotseling verschijnen van die beelden?
De bijbel kom je geen verhalen tegen over het Heilig Hart van Christus. In de 17e eeuw zou Christus zijn verschenen aan Margaretha Alacoque waarbij Hij Zijn hart aan haar toonde. In 1865 werd door paus Pius IX de derde dinsdag na pinksteren tot Heilig Hartdag uitgeroepen. Toen Margaretha in 1920 heilig werd verklaard greep de Heilig Hartdevotie snel om zich heen.
Het opkomende socialisme kreeg ook aanhang onder de katholieke arbeiders. De kerk zag hierin een bedreiging. Daarom werd met kracht een liefdevolle, ‘hartelijke’ Christus gepropageerd die opkwam voor de werkende klasse, doordat hij zijn leven had gegeven en naastenliefde als voornaamste gebod in Zijn hart had gesloten.
Een bloeiende industrie tussen de eerste en tweede wereldoorlog
Vooral in de eerste tien jaar na de heiligverklaring van Margaretha Alacoque, de periode tussen 1920 en 1930, werden overal grote monumentale beelden geplaatst. Er was sprake van een echte Heilig Hartbeeldenindustrie. De makers van religieuze beelden in Brabant en Limburg, maar ook in België en Frankrijk konden de opdrachten amper aan. Ook andere kunstenaars stortten zich op het maken van deze beelden om een graantje mee te pikken van het geld wat ineens beschikbaar kwam voor het maken van deze beelden. Parochianen, maar ook gemeentebesturen schonken het geld voor de aanschaf. Het ging om bedragen van, omgerekend naar het heden, enkele tienduizenden euro’s.
Het H. Hartbeeld in Zeelst.
J. Kluijtmans
Oisterwijk, 1861 – 1926
Pastoor in Zeelst 1905 -1926
August Falise
Wageningen, 1875 – 1936
In zijn atelier bij een van zijn vele H Hartbeelden
Dit beeld is een geschenk van de parochianen aan pastoor Kluijtmans ter gelegenheid van zijn 40 jarig priesterschap in 1926. Het beeld is gemaakt door de Wageningense beeldhouwer August Falise. Het past helemaal in de rage tussen 1920 en 1930: de periode, geld van de parochianen, een kunstenaar die naast niet religieus werk toch ook gebruik maakte van de mogelijkheden en veel H. Hartbeelden heeft gemaakt.
Een Heilig Hartviering op de derde dinsdag na pinksteren (vaak in juni) werd in de jaren ’50 van de vorige eeuw nog gehouden op de speelplaats van de jongensschool. De Zeelster schooljeugd stond dan met de pastoor, kapelaans en de leerkrachten rond een met bloemen versierd beeld.
