Herdenking

Herdenking bombardement van 1944 op Zeelst

19 september 1944 - De slachtoffers van het bombardement twee dagen eerder worden begraven.

Op 17 september 2014 was het 70 jaar geleden dat Zeelst, slechts een dag verwijderd van de bevrijding, werd opgeschrikt door de dood van 19 mensen op Cobbeek en in de Heuvelstraat.

Market Garden
Het was de dag dat de bevrijdingsoperatie ‘Market Garden’ van start ging met bombardementen in de ochtend die Duits afweergeschut en grondtroepen uit moesten schakelen. Ook op vliegveld Welschap werd het luchtdoelgeschut aangevallen. Vroeg in de middag zouden immers parachutisten gaan landen in Best en Son. Heel lang werd het bombardement op Zeelst gezien als een noodlottige fout van de geallieerden: de bommen zouden voor het vliegveld bedoeld zijn, maar gedeeltelijk verkeerd terecht gekomen.

Monument van eigen bevolking 
Op het kerkhof in Zeelst zijn 18 slachtoffers bij elkaar begraven, elk in een eigen graf. Het 19e slachtoffer overleed later in het ziekenhuis in Eindhoven en is in zijn woonplaats Heeze begraven. In 1948 heeft elk graf een eigen kruis gekregen en is er een monument bij geplaatst. Het benodigde geld is door de eigen bevolking bijeengebracht.

Na de oorlog weinig ruimte voor herdenking
Mogelijk door de gedachte dat het om een fout van ‘onze bevrijders’ ging, en ook door de na-oorlogse sfeer van ‘niet omzien maar werken aan de wederopbouw’, is er weinig ruimte geweest voor herdenking. Waarschijnlijk beperkte die zich tot een jaarlijks Heilige Mis. Hierover is weinig terug te vinden. Dit alles heeft er voor gezorgd dat ’17 september 1944′ buiten de kring van direct betrokkenen steeds minder als herdenkingsmoment werd beschouwd.


Het oorspronkelijke grafmonument uit 1948

Boekje en DVD over bombardement en herdenking in 2004
In 2004, bij de 60-jarige herdenking, heeft Stichting Zeelst Schrijft Geschiedenis een boekje/DVD uitgegeven met informatie over de slachtoffers en herinneringen van de nabestaanden. Ook was er een tentoonstelling in het Patronaat ingericht, die goed werd bezocht.

Nieuwe informatie
Intussen is uit de informatie van militaire archieven duidelijk geworden dat er door de geallieerden op het Heike, enkele honderden meters van Cobbeek, ook een doel was om te bombarderen. Er zou daar sprake geweest zijn van luchtafweergeschut (FLAK). Uit de rapporten die door de bemanning na terugkeer in Engeland zijn opgemaakt, bleek dat zij het doel niet geraakt hadden. De bommen waren enkele honderden meters verder (Cobbeek) en tot de rand van de bebouwing van Zeelst (Heuvelstraat) neergekomen. Dit komt overeen met de plaatsen waar de slachtoffers zijn gevallen.


Het huidige grafmonument op het kerkhof in Zeelst

Programma herdenking op 17 september 2014
18.00 uur
Ontvangst in de H. Willibrorduskerk te Zeelst
18.15 uur
Aanvang kerkdienst
19.00 uur
Einde kerkdienst en gang naar het kerkhof
19.00 uur
Korte plechtigheid op het kerkhof met o.a. het leggen van een bloemstuk door nabestaanden en het neigen van de vlag door het O.L. Vrouwegilde. De plechtigheid wordt afgesloten met de Last Post
19.15 uur
In optocht van het kerkhof, via de Heuvel en de Heuvelstraat richting Meiveld voor de onthulling van het monument
19.40 uur
Onthulling monument
20.15 uur
Korte pauze in De Schalm
20.45 uur
Uitreiking 1e boek “Een donderslag bij heldere hemel”
20.55 uur
Aanvang concert door harmonie L‘Union Fraternelle en het Veldhovens Mannenkoor
22.00 uur
Einde concert en gelegenheid tot napraten

Herinneren, herdenken en bewustwording
17 september 1944 mag niet worden vergeten. Het moet een blijvend en sprekend onderdeel gaan vormen van de geschiedenis van de gehele gemeente Veldhoven waaruit lering kan worden getrokken voor de toekomst. Herinneren, herdenken en bewustwording zijn daarbij de sleutelwoorden. Deze film van Hans Slaats geeft dit goed weer.

Ondersteuning van nabestaanden en Zeelster verenigingen
Het initiatief van het comité werd positief ondersteund door de nabestaanden en diverse verenigingen zoals Het Onze Lieve Vrouwe Gilde, Harmonie L’Union Fraternelle, het Veldhovens Mannenkoor, Stichting Zeelst Schrijft Geschiedenis, Voetbalvereniging UNA en de Vredesbeweging.