Lezing door Nico Arts
12 oktober 2010 museum ’t Oude Slot
Opgravingen in Meerhoven
In de jaren 2000-2007 is in de Eindhovense nieuwbouwwijk Meerhoven veel en vaak opgegraven. Daarbij zijn allerlei archeologische overblijfselen gevonden, daterend vanaf het einde van de laatste ijstijd tot en met de Tweede Wereldoorlog.
Veel bodemvondsten stammen uit het begin van de ijzertijd, zo’n 2700 jaren geleden. In die tijd wonen hier kleinschalige samenlevingen van landbouwers. Ze leven in een bosrijk gebied en bouwen hun houten huizen op zandruggen. In Meerhoven zijn meerdere plattegronden van huizen uit de ijzertijd gevonden.
Deze mensen verbranden hun doden en begraven de resten in gemeenschappelijke grafvelden. Ook in Meerhoven is zo’n begraafplaats opgegraven, met de crematieresten van 32 personen. De plaats van deze begraafplaats ligt ongeveer op het kruispunt van de Grasbaan en de Meerhovendreef. Bijna alle crematies zijn vermoedelijk, na afkoeling van de brandstapel, in een zak van leer of textiel begraven. Maar er is een uitzondering: van één persoon (de belangrijkste?) zijn de resten in een urn gestopt. Dat moet zijn gedaan toen de crematies nog gloeiend heet waren, want de urn is plaatselijk zwart doorbakken. Het geheim van Meerhoven?
Tijdens de opgravingen in Meerhoven werd in april 2000 ook een merkwaardige pot gevonden. Deze lag scheef in het gele zand en was in scherven uiteen gevallen. De pot is van een soort aardewerk dat nauwelijks bekend is van de Brabantse zandgronden. In het aardewerk bevinden zich talrijke brokjes van kapotgeslagen witte kwarts. Opvallend is het gaatje juist onder de rand. Na het aan elkaar puzzelen van de scherven bleek het te gaan om een 29 cm hoge pot. Het primitieve aardewerk, de vorm en het gaatje onder de rand zijn kenmerken van de potten van de zogenaamde Vlaardingen-cultuur. Hiervan zijn vooral in het westen van Nederland overblijfselen bekend. Het betreft overblijfselen van primitieve boeren van ongeveer 5000 jaar geleden. In Noord-Brabant is aardewerk uit deze periode extreem zeldzaam. De pot van Meerhoven is onderwerp geworden van een landelijke discussie. De pot van Meerhoven is onderdeel van een door Nederland reizende tentoonstelling over de Vlaardingen-cultuur.
