Een foto van een Engelse begraafplaats aan de Veldhovense Van Vroonhovenlaan gemaakt door Len (Leonard) Hart kwam in 1995 in handen van Jan van Beers. Na zijn overlijden ging de foto naar de heemkundekring Zeelst Schrijft Geschiedenis (ZSG). Na onderzoek blijkt het te gaan om tijdens Market Garden gesneuvelde Engelse militairen die begraven waren bij een veldhospitaal bij basisschool de Meerhoef in Meerveldhoven.
Veldhovenaar Jan Bressers, lid van ZSG, ging naar aanleiding van de foto op onderzoek uit en ontdekte dat de militairen tegenwoordig op de Britse oorlogsbegraafplaats in Valkenswaard liggen. Bressers: ,,Toen ik de foto zag, vroeg ik me af wie die Engelse militairen waren. Ik wist al dat er daar geen graven meer lagen, dus ik vroeg me ook af wat er met de graven was gebeurd. Ik heb ze uiteindelijk allemaal teruggevonden.”
Len Hart was kwartiermaker van het 23e veldhospitaal van de 15e Schotse divisie. Deze trok vanuit Nederland door naar Mölln in Duitsland en werd daar gedemobiliseerd. In 1995 maakte Lens zoon Bill met enkele familieleden dezelfde tocht die zijn vader maakte. Zo kwam hij in contact met de in 2012 overleden Jan van Beers. Hij wist veel van de geschiedenis en leidde de familie rond in Veldhoven.
De 106 in Veldhoven begraven mannen tussen de 17 en 36 jaar sneuvelden in ruim een maand tijd. Bressers: “Als onderdeel van operatie Market Garden moesten ze in die periode richting Wintelre om Best te bereiken, om zo contact te maken met de geallieerde troepen daar om het hele vliegveld in handen te krijgen. Richting het Hoogeind zat echter een blokkade van Duitsers, dus moesten ze een flinke strijd leveren.”
Er zijn 70 Engelse militairen in het hospitaal behandeld en gestorven. ,,Nog los van de mannen die ‘killed in action’ waren en begraven werden op het kerkhof van Oerle. Moet je je voorstellen dat die mannen in Normandië aan land zijn gegaan en dus al heel wat gevochten hadden.”
Bressers vermoedt dat nooit bekend is geweest hoeveel Engelse militairen hier indertijd gesneuveld zijn. “Er is altijd aandacht geschonken aan de burgerslachtoffers, maar nooit aan hoeveel Engelse jongens hier het leven hebben gelaten. Dat is bijzonder. Op de foto kun je ook zien dat er mensen keken naar de teraardebestellingen. Eén van de ooggetuigen vertelde dat er ziekenwagens kwamen waar het bloed zo uitliep.”
Nog voor de herbegrafenis in Valkenwaard in mei 1945 hadden de Meerveldhovenaren al geld ingezameld voor 75 kruizen.
De militairen liggen inmiddels allemaal op Valkenswaard War Cemetery van de Commonwealth War Graves Commission (CWGC). ©FotoMeulenhof
Eindhovens Dagblad, 16 september 2017
